Periodontal Hastalık Nedir?basadon
Gingivitis Nedir?
Bakteri Plağı Nedir?
Diştaşları (Tartar) Nedir?
Periodontal Hastalığın Nedenleri Nelerdir?
Periodontal Hastalığın Belirtileri Nelerdir?
Periodontal Hastalığından Nasıl Korunulur?
Periodontal Hastalığın Tedavisi Nasıl Olur?
Dişeti Hastalığının Tedavisini Kimler Yapar?

 

 

 

 

 

 

 

 

---------------------------------------------------------------------------------------------

PERİODONTAL HASTALIK NEDİR ?

Periodontal hastalık yada halk ara-sında bilinen adıyla "Piyore" dişi saran ve destekleyen dokuların ilti-habıdır.

GİNGİVİTİS  NEDİR ?

Gingiva dişeti, gingivitis ise dişeti iltihabı anlamındadır. Bu hastalık lokalize veya generalize gingivitis şeklinde olabilir. Lokalize gingivitis bir veya birkaç  dişi etkilemektedir. Generalize şeklinde ise tüm dişetleri hastalıktan etkilenmiştir. Bu hastalıkta dişetleri kızarır, kolayca kanar ve şiş görünümündedir. Esas sebebi ise bakteri plağıdır.

BAKTERİ PLAĞI NEDİR ?

Çıplak gözle görülmeyen bakteri plaklarının bakteri plağı boyayıcısı ile ortaya çıkışı resimde görünmektedir. Bakteri plağı; dişlerin üzerine yapışan ve gözle görülmeyen bakteri birikintileridir. Bakteri plağındaki mikroplar; gıdaları ayrıştırarak 'asit' oluşumuna neden olurlar. Bu asitler hem diş çürüğünün, hem de dişeti iltihabının ana nedenidir. Yine mikropların oluşturduğu  toksinler  dişetlerine ve oradanda dişlerin çevresini saran kemiğe zarar verirler.

DİŞTAŞLARI (TARTAR) NEDİR ?

Bakteri plağı temizlenmediği takdirde üzerlerine zamanla tükürükteki maddeler çökerek sertleşirlerler ve diştaşlarını (calculus-tartar) oluştururlar. Diştaşları dişetinin üstünde olabileceği gibi (supra gingival), dişetinin altında da (subgingival) görülebilirler.

PERİODONTAL HASTALIĞIN NEDENLERİ NELERDİR ?

Hastalığın ana nedeni bakteri plağı ve onun oluşturduğu  diştaşlarıdır. Bunun yanı sıra bazı insanlarda vücut savunma mekanizmaları diş-dişeti bölgesinde  yetersiz çalışır ve hastalık ortaya çıkabilir. Yine genetik yapı da hastalığın gelişmesinde önemli bir etkendir. Sigaraya bağlı periodontal hastalıklara son yıllarda sıkça rastlanılmaktadır. Sigara kullanımında dişetleri ilk bakıldığında, kanamasız ve sağlıklı gibi gözükmesine rağmen dişi çevreleyen alveol kemiğinde sistemik olarak kemik mineral dokusunun bozulmasından ileri gelen erimeler mevcuttur. Sigara içindeki nikotin ve diğer yan ürünler dişetini maskeleyerek daha derin dokularda yıkım ortaya çıkarır. Ağız hijyeni bozukluğu ve sigara gibi davranışsal risk faktörlerinin bir diğeri de "stres"tir. Stres, her hastalıkta olduğu gibi periodontal hastalığın da gelişmesi ve ilerlemesinde, konağı yani kişiyi etkileyerek hastalığın oluşma meyilini arttırır. Bir diğer etken hormonal değişimler olup, hastalık  puberte, hamilelik, menstürasyon, menopoz dönemlerinde görülebilir.

Yine sistemik hastalıklar kan hastalıkları, diabet (ki periodontal hastalıkla kardeş olan bu hastalık yara iyileşmesini etkiler ve enfeksiyon riskini artırır) periodontal hastalığa neden olmaktadır. Keza son yıllarda yapılan araştırmalara göre kalp damar (kardiovasküler) hastalıkları sonucunda periodontal hastalık riskinin olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca, iyatrojenik faktörler dediğimiz hekimlerin sebep olduğu uyumsuz restorasyonlar (kötü  kuronlar ve taşkın dolgular), çapraşık dişler, okluzal bozukluklar, diş gıcırdatma ve sıkma ile birlikte bazı hastalıklarda kullanılan antiepileptikler, nifedipine, siklosporine gibi ilaçlar  dişeti hastalıklarını  ortaya çıkarabilirler. Yine son yıllarda yapılan araştırmalara göre; kötü ağız hijyenine sahip periodontal hastalıklı hamile hanımlarda, erken doğum yapma ve düşük kilolu bebek doğurma riskinde  artış görülmüştür... Bunun nedeni ya Bacteriodes gingivalis ve Provetalla intermedius gibi mikroorganizmaların doğrudan doğruya  placentaya geçmesi yada bu bakterilerin indirekt olarak sitokinleri etkilemesi onların

da prostoglandinleri salarak erken doğumu tetiklemesidir. Ayrıca; ağızda, dilde, dişetlerinde bulunan bazı mikroorganizmalar akciğer en-feksiyonlarına neden olabilmektedir. Bu son iki neden periodontal has-talığın sebepleri değil periodontal hastalık sonucu ortaya çıkan durumlardır. Bütün bunların yanı sıra osteoporöz gibi kemik yoğunluğu düşüklüğünün periodontal hastalığa neden olup olmadığı tam olarak ispatlanamamıştır.Ama son literatürlere göre hızla yükselişe geçen obezitenin periodontal hastalıklara neden olduğu ortaya konulmuştur.

PERİODONTAL HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR ?

Hastalığın baş belirtisi kanamadır. Dişetleri kırmızı, şiş ve hassastır. Diş ve dişetleri arasından sızan iltihap ve kanamadan dolayı ağızda kötü bir koku (halitosis) ortaya çıkar. Bazı durumlarda dişetleri çekilerek  diş kökünün açığa çıkması bundan dolayı da soğuk, sıcak duyarlılıkları gelişebilir. Isırma sırasındaki farklılık hissi ve dişlerin kapanışındaki değişiklik, sallanan dişler ve takibinde diş kayıpları ortaya çıkabilir. Genelde akut periodontal  abse ve akut nekrotizan ülserative gingivitis denilen (spiroket türü mikroorganizmaların yoğun olduğu bulaşıcı zaman zaman ağrılı, kötü tat hissi olan bu hastalıkta papil dediğimiz dişlerin arasındaki üçgen şeklindeki dişetleri fare yeniği gibi ortadan kalkmıştır) spesifik hastalıklar dışında, ağrı  pek görülmediği için hastalık sinsi sinsi gelişir ve ilerler.


Akut Apikal Abse

 

 


A.N.U.G

PERİODONTAL HASTALIĞINDAN NASIL KORUNULUR ?

İyi bir bakım ve düzenli kontrollerle sağlıklı dişetlerine sahip olunabilir. Böylece dişeti hastalığı başlangıç aşamasında önlenebilir. Şayet hastalığın oluşmasına tek neden bakteri plağı ise birey  yaşamı boyunca bu bakteri plağını dişlerin üzerinden uzaklaştırarak yani diş fırçalama ve dişler arası bölgede arayüz bakımı (diş ipi ve arayüz fırçası kullanma) yaparak hastalıktan korunabilir. 

Ayrıca, zaman zaman da kimyasal ajanların kullanılması fayda sağlar. Yine öğünler arası yemekten kaçınmak, temel besin gruplarından dengeli olacak şekilde seçim yapmak, özellikle A-B-C  ve E  vitaminlerini almak yararlı olacaktır.

NASIL TEDAVİ OLUNUR ?

Başlangıçta hastanın periodontal hastalık hakkında bilgilendirilmesi ve bakteri plağının uzaklaştırılması için ağız hijyeni eğitiminin verilmesi gerekir. Hastalığın erken döneminde tedavi; genellikle diştaşı temizliği ve kök yüzeyi düzleştirilmesidir. Bu işlemlerle iltihaba neden olan diştaşları ve toksik maddeler ortadan kalkacağı için ödem kaybolacak ve dişetleri daha sıkı kıvamlı ve kanamasız hale gelecektir. Derin ceplerin olduğu ilerlemiş vakalarda, flap operasyonları ile müdahale edilerek gerekirse kemik rejenerasyonu için kemik greftleri ve/veya membran uygulamaları yapılır.

Ayrıca operasyonlara ek olarak antibiyotik, fluorid veya antimikrobiyal antiplak gargaraların ve çeşitli ürünlerin kullanılması da gerekebilir. Dişeti çekilmelerinin olduğu bazı vakalarda  dişeti ve bağ dokusu greftleri  ve  yine bazı özel operasyonlar  uygulayarak dişeti çekilmeleri tedavi edilmeye çalışılır.

Yapışık dişetinin olmaması gibi durumlarda serbest dişeti grefti uygulamaları yapılır.

Bunun dışında periodontal hastalığın tedavisi için ek bir takım işlemlere gerek olabilir. Bunlar; bruksizm (diş gıcırdatma) için yapılan gece koruyucuları, stabilite amaçlı splint (şine)

yapılması, diş dizisinin düzeltilmesi için ortodontik uygulamalar, diş aralarının açılmalarına (diastema) ve dişeti çekilmelerine neden olabilecek kalın kas bağlantılarının (frenilum) kesilmesi (frenektomi, frenilektomi) operasyonları,

ki son yıllarda lazerle de yapılmaktadır. Yine bazı durumlarda hastalıklı yirmi yaş dişlerinin çekilmesi işlemleri de uygulamalar arasındadır. Hastalığın aktif tedavisi bittikten sonra hastalar mutlaka kontrollere çağrılmalıdırlar. Recall denilen bu kontrollerde hastalığın gidişatı takip edilir ve hasta tekrar tekrar motive edilir.

DİŞETİ HASTALIĞININ TEDAVİSİNİ  KİMLER YAPAR ?

Tüm dişhekimleri periodontal hastalıkları tanımlayıp erken dönemdeki dişeti hastalıklarını  tedavi edebilirler. Bazı dişhekimleri ise ilerlemiş  periodontal hastalıkları tedavi edebilecek  ek bilgi birikimine ve tecrübeye sahiptirler, bu konuda uzmanlaşmışlardır. Bu bilgi birikimine sahip dişhekimleri periodontolog veya periodontist olarak isimlendirilmektedir.

UNUTMAYALIM

Kendi diş ve dişeti sağlığınızı korumak, dişhekiminizin olduğu kadar sizin de sorumluluğunuzdur. Lütfen mucize beklemeyin. Periodontoloğunuz tarafından uygulanan dişeti tedavisinden sonra, dişeti ve destek dokularınızın sağlığı ancak sizin ağız bakımına gösterdiğiniz ilgi ölçüsünde başarılı olabilir.